Praca zdalna, telepraca – aspekty prawne
Czas pandemii
Czas, w którym na świecie panuje pandemia SARS-CoV-2 czyli inaczej zwanego koronawirusa jest czasem ciężkim dla wszystkich nas. Niektórzy obawiają się wychodzić z domów, inni rzucili się do sklepów gromadząc zapasy. Czasami jednak trzeba wyjść z domu chociażby do pracy. Jednak w obliczu wprowadzonego stanu zagrożenia epidemiologicznego, w zgodzie z postanowieniami Specustawy mającej zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa zyskaliśmy przywilej. Przywilejem tym jest możliwość wykonywania pracy zdalnej.
Praca zdalna
Praca zdalna to nic innego jak praca poza siedzibą firmy, najczęściej z własnego domu. Dotychczas tego typu forma świadczenia pracy była oferowana jako dodatek uatrakcyjniający pracę niektórym pracownikom. Dla wielu jednak było to nieosiągalne marzenie. Jednak nie sądzę, żeby marzeniem była sytuacja, która obecnie nam nastała. Zdecydowana większość jednak wolałby pewnie pracować normalnie ale trudne czasy wymagają dostosowania się do nich. Obecnie dzięki wprowadzeniu 8 marca specjalnej ustawy mającej zapobiegać rozprzestrzenianiu się COVID-19, pracodawca może nakazać pracownikom wykonywanie pracy w sposób zdalny.
Art. 3. W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Telepraca i praca zdalna to nie jest ta sama forma
Zwłaszcza w ostatnim czasie gdy sporo z nas – chcąc czy też nie, wylądowało na tak zwanym home office (praca zdalna), pojęcia te zaczęły być używane zamiennie. Podkreślić należy, że nie są one zamienne. Formy te jednak nie są w żadnym stopniu tożsame. Co prawda można się między nimi doszukiwać pewnych podobieństw. Jednak jest ich niewiele.
Telepraca uwarunkowania formalno-prawne
Podstawową i główną różnicą pomiędzy telepracą, a pracą zdalną jest fakt, że pojęcie telepracy zostało uregulowane w Kodeksie Pracy (Rozdział IIb).
Art. 675. § 1. Praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną (telepraca).
Widzimy więc, że jedynym podobieństwem między telepracą a pracą zdalną jest jej wykonywanie poza miejscem pracy. Ustawa w sposób precyzyjny określiła, że telepraca musi być świadczona za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Poza tym musi być świadczona regularnie. W przypadku pracy zdalnej jest ona świadczona okresowo. Kolejne artykuły kodeksu precyzyjnie określają zasady świadczenia usług, sposób obsługi sprzętu do telepracy oraz sposobów rozliczania się z jej wyników.
Praca zdalna uwarunkowania formalno-prawne
Praca zdalna (home office) niestety nie posiada żadnych uwarunkowań prawnych. Oczywiście pomijając przywołaną na początku specustawę. Dlatego jedyne co można stwierdzić, to że jej główne zasady i założenia będą wynikały jedynie z umowy zawartej pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.
Praca zdalna bardziej problematyczna niż myślicie
Z racji braku zapisów ustawowych odnośnie pracy zdalnej pojawią się inne problemy, które będziecie musieli rozwiązać we własnym zakresie. Pierwszym będzie kwestia BHP. Jako pracodawcy to Wy odpowiadacie za zapewnienie bezpiecznych warunków do pracy. Jednak jak to zrobić w domu pracownika? Jak to zweryfikować zwłaszcza w obecnych czasach, żeby nie naruszyć ani zasad prywatności pracownika, ani odosobnienia? Musimy więc uwierzyć pracownikom, że będą przestrzegać tych zasad. Kolejna sprawa kogo wysłać do pracy zdalnej. Nie każdy będzie w tak komfortowej sytuacji, jak spora część pracowników administracyjno-biurowych. Nie będzie przecież można skierować do takiej pracy sprzedawców, czy pracowników budowlanych. Będzie to więc forma pracy jedynie dla uprzywilejowanych. Kolejną kwestią dosyć problematyczną jest sprawowanie nadzoru nad pracownikiem wykonującym pracę zdalną. Tutaj pozostanie kwestia monitorowania jego pracy w systemach, których ją wykonuje. Albo uwierzenie pracownikowi, że faktycznie tą pracę wykonuje.
Gotowe rozwiązanie
Jak więc widzicie praca zdalna niesie za sobą sporo problemów, które będziecie musieli rozwiązać. Przede wszystkim radzimy Wam stworzyć dobry regulamin pracy, w którym precyzyjnie określicie wszystkie prawa i obowiązki, zarówno Was pracodawców, jak i pracowników. Oprócz tego proponujemy Wam przedstawienie pracownikom do podpisu, oświadczenia o zobowiązaniu się do przestrzegania tegoż regulaminu. Z racji obecnie panującego stanu zagrożenia epidemicznego oraz obowiązywania specustawy, proponujemy stworzenie pisemnego skierowania do wykonywania pracy zdalnej. W przypadku, gdy Wasi pracownicy będą wnioskować o przejście na tryb zdalny pracy, również radzimy, aby to robili w formie pisemnej. Wzory tych dokumentów znajdziecie na końcu artykułu.
Jesteśmy dla Was cały czas
Pomimo panującego stanu zagrożenia epidemicznego, jesteśmy cały czas dla Was dostępni. Możecie właśnie teraz skorzystać z oferty na realizację szkoleń BHP w sposób całkowicie zdalny. Pamiętajcie,że nawet jeśli w obecnej sytuacji Waszym pracownikom kończy się ważność szkoleń, to muszą je zrealizować w takim terminie, aby zachować ustawowe czasookresy. Jest to termin, który nawet ze względu na panujące obecnie okoliczności nie będzie mógł być przywrócony.
USTAWA z dnia 2 marca 2020 r. o przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19,
